เพชรพญาธร
เทพที่มีความสำคัญกับสมุนไพร ว่านยา

ข้อมูลอินเตอร์เน็ต
(เพชรพญาธร,เทพยาทร) เป็นพวกที่ทรงความรู้ในศาสตร์ต่างๆ มีศิลปศาสตร์ 18ประการ เช่น โหราศาสตร์
แพทยศาสตร์ วิทยาศาสตร์เป็นต้น พวกนี้เหาะได้ มีเวทมนตร์ คาถา อาคมต่างๆ วิทยาธรมีรูปร่างหลากหลาย
อยู่แบบเดี่ยวก็มี อยู่เป็นหมู่เป็นกลุ่มก็มีกุมภัณฑ์ มีรูปร่างแปลกหน้าตาพองๆ เป็นยักษ์ประเภทหนึ่งแต่ไม่น่ากลัว
เหมือนยักษ์ ไม่มีเขี้ยวผมหยิกๆ ผิวดำ ท้องโต พุงโร กุมภัณฑ์มีตั้งแต่ชั้นสูงจนถึงชั้นล่าง มีหน้าที่ลงไปทรมานสัตว์นรก
ในยมโลก ทั้งคนธรรพ์วิทยาธร กุมภัณฑ์ เป็นเทวดาที่อยู่ในการดูแลของ ท้าวธตรฐ ผู้ปกครอง สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา
ด้านทิศตะวันออก
คนธรรพ์แบ่งได้เป็น 3 ระดับ 3 จำพวกคือ …
คนธรรพ์ชั้นสูง มีวิมานอยู่ในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา เช่น ปัญจสิขเทพบุตร มีเทพธิดาประจำอยู่ในวิมาน
คนธรรพ์ชั้นกลาง เกิดอยู่ในป่าหิมพานต์ มีวิมานอยู่ในต้นไม้และเป็นบริวารของ คนธรรพ์ชั้นสูงอีกที
คนธรรพ์ชั้นล่าง อยู่บนพื้นมนุษย์ สิงอยู่ในต้นไม้จำพวกไม้หอม เช่น ตะเคียนตานี เป็นต้น
และคนธรรพ์ที่เป็นหัวหน้าของเหล่าคนธรรพ์ ถูกเรียกว่า ประคนธรรพ์ หรือ ประคนธรรพ หรือ ประโคนธรรพ์หรือ ประโคนธรรพ
หรือพระประโคนธรรพ์
๑. สุทธกสูตร ว่าด้วยเทวดาซึ่งนับเนื่องในหมู่คนธรรพ์
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวันอารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี ใกล้พระนครสาวัตถี.
ณ ที่นั้นแล พระผู้มีพระภาคตรัสกะภิกษุทั้งหลายว่า
ดูกรภิกษุทั้งหลายเราจักแสดงพวกเทวดาซึ่งนับเนื่องในหมู่คนธรรพ์แก่เธอทั้งหลายเธอทั้งหลาย จงฟัง ฯลฯ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย พวกเทวดาซึ่งนับเนื่องในหมู่คนธรรพ์เป็นไฉน?
พวกเทวดาซึ่งสิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่รากก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่แก่นก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่กะพี้ก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่เปลือกก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่กะเทาะก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่ใบก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่ดอกก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่ผลก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่รสก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่กลิ่นก็มี.
ดูกรภิกษุทั้งหลาย พวกนี้เราเรียกว่าพวกเทวดาซึ่งนับเนื่องในหมู่คนธรรพ์
จบ สูตรที่ ๑.

ข้อมูลหมอพื้นบ้าน

คำบันทึกของหลวงพ่อกวย ชุตินฺธโร
“เพ็ชพยาทรรักษาอยู่ที่ต้นยามีฤทธิ์เมื่อขุดต้องเบิกก่อน ถ้าอาคมไม่กล้า เขาไม่กลัวเลาเลย เอามาทำก็ไม่ได้ผล” ภาษาเดิมตามบันทึก

เบิกเพ็ดพระยาธรเวลาขุดรากยา
” อมเทพพะยาธร เส็ด เสด็จจอนขึ้นบนอากาศ กูตะหวาดหลงดาวสวาหะ ปลุก อมปลุกปลุก กูจะปลุกกกยากกนี้ให้ลุก ลุกแล้วอย่านั่ง ครูกูสั่งลุกแล้วมาไป มาเรโส เอ้หิพุทธานุพาเวนะ
มาเรโส เอ้หิธัมมานุภาเวนะ
มาเรโส เอ้หิสังคานุภาเวนะ เอ้หิ ฯ|

พระคาถาของหลวงพ่อกวย ชุตินฺธโร
วัดโฆษิตาราม จ.ชัยนาท
ภาพวาดในบันทึกหลวงพ่อ
การเผยแพร่นี้เพื่อให้รู้ถึงเจตนาของหมอโบราณครับมิได้เจตนาลบหลู่ครูบาอาจารย์ท่านใดฯนะครับ

พท.ศิริมงคล ตอบงาม
อาศรมศรีมงคลคลินิกการแพทย์แผนไทย