ลมตะกัง ลมปะกัง
เป็นชื่อโรคลมชนิดหนึ่งตามตำราแพทย์แผนโบราณ ที่เกิดขึ้นบริเวณศรีษะด้านใดด้านหนึ่ง
อาการ
ปวดหัวเวลาเช้าฯ ปวดกระบอกตาเมื่อเห็นแสงแดดจะมีอาการลืมตาไม่ขึ้นและจะมีอาการปวดศรีษะข้างเดียวมาสมัยนี้มักเรียกโรคนี้ว่าไมเกรน
ตะกัง,ปะกัง ด้านขวา ของใบหน้า
เกิดจากการทำงานหนักเกินกำลัง ขาดการพักผ่อนร่างกายให้เหมาะสม คนไข้ที่ปวดด้านขวามือนี้ มักจะเกิดในแนวเส้นสูรย์ (สุริยะ) ตะกัง ปะกังไฟ ตาขวา ตาแดง ร้อน เริ่มตั้งแต่กลางหน้าผากจุดทิพยสูรย์วนขวามาทางโขนงคิ้วขวาขึ้นเพียงหูออกตามไรผมลงมาที่จุดกำด้นท้ายทอย ในแนวนี้เรียกว่ากองลมหมวกโสต หรือลมรัตนกังษวาต บางคนปวดมากจนลามลงมาถึงเกลีววคอเข้าจุดปิดอากาศธาตุในจุดพับคอด้านขวา จนไม่สามารถกันคอได้สะดวกก้มเงยลำบากจนบางครั้งมีอาการวูบวาบคล้ายหน้ามือตามมาฯ
ตะกัง,ปะกัง ด้านซ้าย ของใบหน้า
มักเกิดจากคนไข้เป็นคนชอบนอน นอนนาน หรือป่วยแล้วทานยานอนหลับ นอนเป็นเวลานานฯ จะเกิดขึ้นด้านซ้ายตาบวมตึงคอหนักท้ายทอยหนักบ่า ซึมเซา ตาแฉะ ตึงปวดตั้งแต่กลางศรีษะกองลมเศียรวาตลงมากองลมรัตนมณฑลจากกลางหน้าผากเข้าจักษุวาตตาบวมลงมาหณุกวาตกรามปวดแข็งหูอื้อเข้าโสตวาต จนลามเข้าไปถึงวิหกวาตภัค เมื่อยเนื้อเมื่อยตัวไปหมดฯ
กองลมเหล่านี้หมอแผนโบราณรุ่นเก่าก่อนได้วิเคราะห์ไว้ดีแล้วทั้งวิธีการรักษาจะด้วยวิธีหัตถการคือการกดจุดบีบนวดคลึงไคล้ ดัด ดึง หรือประคบมีบอกไว้ทั้งหมด
หรือจะใช้ยาในการรักษา ยานัตถุ์ ยาดม ยาสูบ ยาทาน ยาถ่าย มีระบุตำตรับแก้โรคลม ๓๒ ไว้จนหมดสิ้น
หมอโบราณ จะใช้สับ เสก ตอก เป่า ด้วยพระเวทย์แลว่านยาตามตำหรับตำราแต่ละวิชาครูผู้ถ่ายทอดมาแต่ตำรานี้ขออนุญาตหยิบยก
“พระคาถาพ่นลมตะกังหรือเสกตะปูตอกเงากับต้นไม้)แก้ลมตะกัง,ปะกัง
ของ หลวงพ่อกวย ชุตินฺธโร วัดโฆษิตาราม จ.ชัยนาท
(ว่า) อมอีเมตะกัง มึงอยู่ในเขาในเงาพระอาทิตย์ ครูกูมีฤทธ (พ่นฯ,ตอกฯ) ลมอีเมตะกังหาย สวาหะ สวาหาย นะมะพะทะฯ
ครูโบราณท่านเล็งเห็นอะไร เราคนรุ่นใหม่คิดให้ทันท่านกันนะครับ อย่ามาใช่คำที่ว่า
“เชื่อโบราณบานบุรี” ถ้าไม่มีคนหรือครูโบราณ จะมีเราในวันนี้ได้ไหมครับ ขอฝากไว้ให้คิดกันนะครับ
โรคนี้แต่สมัยใหม่เรียก ไมเกรน
พท.ศิริมงคล ตอบงาม พท.ภ,พท.ว,พท.ผ,พท.น,หมอพื้นบ้านนนทบุรี อาศรมศรีมงคลคลินิกการแพทย์แผนไทย #จตุรธาตุจิตพรหม
ลม ๓๒ ตอน คุณวาต กัจฉวาต อังษวาต หทัยวาต
ลมทั้ง ๔ กองนี้เกิดขึ้นได้ง่ายกับพฤติกรรม ดังนี้
๑.นอนตะแคงทับด้านใดด้านหนึ่งเป็นประจำ
๒.ใส่เสื้อยกทรงที่คับและเล็กจนบีบรัดมากเกินไป
๓.ทำงานหนักด้วยวิธีการยก หิ้ว ถือ ของหนักเป็นเวลานานเป็นประจำ
๔.งานออฟฟิศซินโดรมจนกล้ามเนื้อสะบักติด
๕.เกร็งจากการอุ้มลูกและให้นมลูก ฯลฯ
อาการเหล่านี้มักพบบ่อยในคนไข้ที่มาตรวจเป็นประจำ เริ่มต้นจาก
-อาการหายใจขัด เหนื่อยง่าย หายใจไม่อิ่ม
-เจ็บหน้าอก เวลาหายใจเข้าและออก
-ยอกสะบัก เวลายกของหนักหรือบิดตัว
-ไหล่ติด ยกแขนขึ้นไม่สุดอ่อนล้าหมดกำลัง
-แขนไม่มีกำลัง เสียวดุมไหล่กล้ามเนื้อหน้าแขนลีบ
-ข้อมือติด นิ้วล็อก
สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นที่ กล้ามเนื้ออก กองลมอังษวาต เจ็บขัดหายใจไม่ออกเข้ากองลม คุณวาต ยกเเขนไม่ขึ้นติดขัดเข้ากองลม กัจฉวาต และที่เหนื่อยเพลียหายใจได้ไม่ลึกหรือหายใจไม่อิ่ม เข้ารัตตะฆาตบังลม กองลมหทัยวาต
อาการทั้งหายเหล่านี้ขึ้นอยู่กับอายุ และหน้าที่การงานที่กระอยู่เป็นประจำ คนที่อยู่ในวัยรุ่นลมคุณวาตจะเกิดกับโรคนมคัดปวด มีก้อนไขมันที่แข็งตัวเป็นปึก เป็นก้อนกลม อาการเหล่านี้ต้องตรวจดูก่อนมรรอบเดือนและขณะมีประจำเดือนหรือหลังมีประจำเดือนจะเห็นเด่นชัด
ส่วนคนที่สูงอายุทำงานหนักกล้ามเนื้อในชั้นอักษวาตจะแข็งเกร็งเข้าไปถึงกัจฉวาตขึ้นไปรัตนกังษวาตเกลียวคอถึงไรผมเข้าเพียงหู อาการเหล่านี้ยังลามลงมาถึงพาหาวาตและกรวาต
ส่วนที่เต้านมคุณวาตจะจรวจพบเห็นเด่นชัดที่เนินนมและใต้เต้านม จะมีอาดารกดเจ็บแข็งเป็นสายเส้นบางทีเป็นปึก หรือเป็นแบบเม็ดสาคู ถ้ากดถูกจะเจ็บจี๊ดขึ้นศรีษะหรือวิ่งไปที่จุดลมดูดสะบักแนวสันหลังครับ บางท่านวิตกจริงกลัวเป็นเนื้อร้ายรีบไปผ่า ไปตัด ไปฉายแสงทั้งกระบวนการเคมีต่างฯ จนเสียดุลยภาพไป
ในทางแผนไทยศาสตร์โบราณ สามารถตรวจเช็คและรักษาอาการเหล่านั้นได้ ตามกองลม ๓๒ ซึ่งมีบันทึกไว้ในเวชศาสตร์ฉบับหลวง ร.๕ เล่ม ๕ ในเรื่อง เลือดแลลม น้ำแลไฟ ครับ สามารถนวดเปิดและปิดธาตุ ทั้งประคบด้วยสมุนไพรสด ทั้งทานยาดองมะกรูด สูตรโบราณ ช่วยได้ดีเลยละครับ
พท.ศิริมงคล ตอบงาม พท.ภ,พท.ว,พท.ผ,พท.น,หมอพื้นบ้านนนทบุรี
ภาพ: อินเตอร์เน็ต ครับ
ใช้ในการศึกษาเรื่องลม ๓๒ เท่านั้น
#จตุรธาตุจิตพรหม
